Aynı veya farklı birimli iki çokluğun miktarlarının birbirine bölünerek karşılaştırılmasına oran denir.

a ve b iki çokluk miktarı olmak üzere oran a : b , a / b veya şeklinde gösterilir.

Oran gerçek miktar değildir.İki miktarın birbirine bölümüdür.Çünkü oran kurmada kullanılan miktarlarda sadeleştirme varsa yapılır ve genelde en sade şekilde verilir oran.

Yukarıdaki 7 sarı renkli dikdörtgenin 13 beyaz renkli dikdörtgene oranı dir.

16 kız , 23 erkek öğrenci olan bir sınıfta kızları erkeklere oranı dır.

Sınavda 64 doğru , 11 yanlışı olan öğrencinin yanlışlarının doğrularına oranı dir.

5 saatte 420 km yol alımında saatin alınan yola oranı dir.

Bütüne oran

Bir bütünün iki parçaya ayrıldığı durumlarda iki parçanın birbirine oranı verildi ise , orandaki pay ve paydaların toplamı bütünün tamamını temsil eder.

• Kızların erkek öğrencilere oranı ise sınıfın tamamı 5 ile temsil edilir.
  • Kızların sınıf mevcuduna oranı olur.
  • Erkeklerin sınıf mevcuduna oranı ise olur.
• Sadece beyaz ve sarı yumurta olan bir kolideki sarı yumurtaların beyaz yumurtalara oranı ise kolinin tamamı 8 ile temsil edilir.
  • Sarı yumurtaların kolideki yumurtalara oranı olur.
  • Beyaz yumurtaların kolideki yumurtalara oranı olur.

Bir bütünün iki parçaya ayrıldığı durumlarda bir parçanın bütüne oranı verildi ise , orandaki paydadan pay çıkarılırsa sonuç diğer parçayı temsil eder.

• Türkçe ve matematik sorularından oluşan bir kitaptaki matematik sorularının kitaptaki sorulara oranı ise Türkçe soruları 2 ile temsil edilir.
  Bu durumda Türkçe sorularının matematik sorularına oranı olur.
• Sadece gül ve lale olan bir bahçede güllerin bahçedeki çiçeklere oranı ise laleler 1 ile temsil edilir.
  Bu durumda lalelerin güllere oranı ise olur.

Birimli birimsiz oran

Aynı birimli iki çoklukların oranı birimsiz oran , farklı birimli iki çokluğun oranı ise birimli orandır.

• 25 dakikada 4 km koşan atletin koştuğu mesafenin koşu süresine oranı dir.Bu oran birimli orandır.
• Sıkılan 5 limona 750 mL su konulması durumunda sıkılan limonun konulan su miktarına oranı olur.Bu oran birimli orandır.
• 500 TL aldığı telefonu 590 TL ye satmada alış fiyatının satış fiyatına oranı olur.Bu oran birimsiz orandır.
• 450 sayfalık bir kitabın 210 sayfasının okunması durumunda okunan sayfaların okunmayan sayfalara oranı olur.Bu oran birimsiz orandır.

Sürat birim dönüşümleri

Sürat birimi dönüşümlerinde orandaki pay ve paydaların birimleri istenen birime dönüştürülür ve varsa sadeleştirme yapılır.

20 m/sn. = A km/sa. olduğuna göre A kaçtır?

• Her doğal sayı paydası 1 olan kesirdir.Bu yüzden soldaki oran m/sn. şeklinde yazılır.
• 1 km = 1000 m olduğundan 20 m = km dir.
  Pay ve payda 20 ile sadeleştirilirse oran km olur.
• 1 saat 60 dakika , 1 dakika 60 saniye olduğundan 60 x 60 işlemi ile bir saatin 3600 sn olduğu bulunur.
• 1 saat = 3600 saniye olduğundan 1 sn. = saattir.
• Hesaplananlarla oran şeklinde olur.
• Kesirlerle bölme yapmak için paydadaki kesir ters çevrilir pay ile çarpılır. işlemi sonucu olan 72 km/sa. sorunun cevabıdır.

60 km/sa = m/sn. olduğuna göre ( oranın en sade halinde ) a + b kaçtır?

• Soldaki oran km/sa şeklinde yazılır.
• 1 km = 1000 m olduğundan 60 x 1000 = 60 000 m olur.
• 1 saat = 3600 saniyedir.
• Hesaplananlarla oran şeklinde oluşturulur.
• Bu oran önce 100 sonra 12 ile sadeleşirse oran olur.
• a = 50 , b = 3 olduğundan 50 + 3 işlemi ile cevap 53 olarak bulunur.